12 Mart Muhtırası’nın üzerinden 49 yıl geçti

Cumhuriyet’in ilanının ardından, çok partili hayata geçişin sancılarını yaşayan Türkiye’de ilk askeri darbe 27 Mayıs 1960’da yaşandı. Türk Silahlı Kuvvetlerinden bir grup subayın Demokrat Partinin (DP) “Türkiye’yi baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğü” gerekçesiyle ülke yönetimine el koyduğu darbe, eski Başbakan Adnan Menderes, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve eski Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın idamıyla sonuçlandı. Bu darbe sonrasında ülkede yaşanan çalkantılı süreç, sağ-sol olaylarının ve toplumsal gerilimlerin artmasına yol açtı. 16 Şubat 1969’da Türkiye siyasi tarihine “kanlı pazar” olarak geçen önemli bir gelişme yaşandı. İstanbul’a demirleyen Amerikan 6. Filo’sunu protesto sırasında yaşanan olaylarda 2 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı.

MİT TARAFINDAN DEŞİFRE EDİLDİ

Eski Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) mensubu, iktisatçı ve yazar Prof. Dr. Mahir Kaynak 12 Mart döneminde MİT tarafından kimliği açıklanan ve sıkıyönetim mahkemelerde tanık olarak dinlendi. Kamuoyunun en tanınmış MİT ajanı olan ve yıllarca ekranlarda olayları stratejik olarak yorumlayan Kaynak yıllar sonra “Eğer MİT kimliğimi deşifre etmeseydi, sol hareketin lideri olabilirdim” açıklamalarında bulunmuştu.  14 Şubat 2015 yılında da Türkiye’nin en popüler isimlerinden eski MİT mensubu Mahir Kaynak hayatını kaybetti. 12 Mart dönemi öncesi TSK içinde cunta faaliyeti gösteren Doğan Avcıoğlu ve Cemal Madandoğlu ekiplerini takip etmek için içlerine sızan Kaynak, elde ettiği bilgileri ve ses kayıtlarını “Fakülteli” kod adıyla MİT’e aktardı. 12 Mart döneminde MİT tarafından kimliği açıklandı ve sıkıyönetim mahkemelerde tanık olarak dinlendi. Kaynak, yıllar sonra “Eğer MİT kimliğimi deşifre etmeseydi, sol hareketin lideri olabilirdim” diyecekti.Mahir Kaynak, 9 Mart cuntacılarını deşifre ettikten sonra MİT tarafından deşifre edildi. Bu nedenle “kendi istihbarat servisi tarafından deşifre edilen tek ajan” olduğu söylendi. Kimliği deşifre olan Kaynak, 1980 yılına kadar analizci olarak MİT’te görev yaptı.  12 Mart koşullarında deşifre olan ilk büyük istihbaratçı Mahir Kaynak, olaylar yatıştıktan sonra da uzun yıllar MİT’te çalıştı, daire başkanlığına kadar yükseldi. Kamuoyunun ‘‘Komplo teorisyeni‘‘ yakıştırmasını pek sevmiyor, ‘‘Analizci’’liği tercih ediyordu.

•MACİT ULUÇAMLIBEL / YENİ HABER GAZETESİ