BM için utanç verici!

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 68. Toplantısı'nda, geleneksel olarak Brezilya ve ABD başkanlarının konuşmasının ardından üçüncü sırada üyelere seslendi. Konuşmasının büyük bölümünü Suriye'deki insani krize ayıran Gül, BM ve uluslararası toplumun duyarsızlığını vurguladı. Cumhurbaşkanı Gül, özetle şunları söyledi: Günümüzün en derin krizleri iç çatışmalardan neşet etmektedir. Bu tür çatışmalar gerek sıklık, gerek boyut bakımından artış göstermektedir. Siyasi meşruiyetten yoksun liderlerin hepsi, ortak bir yanılgı içindedirler: geleceği görmek ve dönüşümü yönetmek yerine, kendi halklarına karşı sorumsuz hareketlerle zaman kazanabileceklerine inanırlar. Bu tür iç çatışmalar Suriye'deki trajedideki gibi iç savaşlara yol açmaktadır.

BARIŞÇI DÜNYA ACİL İHTİYAÇ

Güçlü, etkin ve güvenilir bir BM, hepimizin ihtiyacıdır. Günümüzün küresel gerçeklerine hazırlıklı bir BM'ye ihtiyaç duyuyoruz. Acımasız eylemlerin faillerini adalete ve hukuka teslim etmeye muktedir bir BM'ye ihtiyacımız var. BM'nin kurucularının tasavvur ettiği gerçek barışçı bir dünyaya ancak böyle bir BM'yle ulaşabiliriz. Bu asli bir hedef olmanın ötesinde, acil bir ihtiyaçtır. Dünyadaki yeni koşullar ışığında, gerçek anlamda demokratik, temsil kabiliyetine sahip, etkin ve hesap verebilir bir Güvenlik Konseyi gerekmektedir.

HESAP VERMEKTEN KAÇMAMALI

Bugün karşı karşıya olduğumuz hiçbir mesele, Suriye'deki durumdan daha fazla aciliyet arzetmemektedir. Türkiye, Suriye'nin kimyasal silah stokunun tasfiyesi için varılan anlaşmayı desteklemektedir. Bu anlaşma, somut bir BMGK kararına tahvil edilmelidir. Suriye'nin kimyasal stokunun imhasına ilişkin anlaşma, rejiminin işlediği diğer suçların hesabını vermesinden kaçmasına fırsat tanımamalıdır.

DURUM CİDDİ TEHDİDE DÖNÜŞTÜ

BMGK'nın Suriye'de asli sorumluluğunu yerine getirmedeki başarısızlığı utanç vericidir. Siyasi farklılıkların, güç dengesine dayalı politikaların ve jeopolitik mülahazaların bu trajediyi sonlandırma gereğinin önüne geçmesi esef vericidir. Aynen devam etmek bir seçenek değildir. Kimyasal silahlar konusundaki anlaşmanın, Suriye'deki krizi çözmeye yönelik kapsamlı bir siyasi stratejiyi ikame etmesine izin verilmemesi gerekir. Durum bölgesel barış ve güvenliğe ciddi bir tehdide dönüşmüştür. Soğuk Savaş döneminin vekalet savaşlarının tekerrür etmesi, Suriye'yi daha derin bir kargaşaya sürükleyecektir.

Ortadoğu değişimden geçiyor

Son üç yıldır Ortadoğu büyük bir sosyal ve siyasi değişim sürecinden geçmektedir. Değişim bölgedeki yüz yıllık statükonun sonunu getirmiştir. Elbette, değişime karşı tepki dalgaları oluşmaktadır. Bununla birlikte bölgedeki gelişmeler geri döndürülemez. Arap halkları da, diğer toplumlar gibi, çoğulcu toplumlar inşa etmeye eşit derecede muktedirdirler. Ancak, bu yeni siyasi sistemlerin bir gecede olgun demokrasilere dönüşmesini beklememeliyiz.

İç savaşlar radikalleri besliyor

İç savaşlar en acımasız çatışmalardır. İç savaşların, radikalleşme ve aşırıcılığı nasıl beslediklerini de biliyoruz. Aşırı gruplar bir ülkede kök saldıklarında, özerk yapılar oluştururlar ve sadece o ülkede değil, o ülkenin sınırları dışında da tehdide dönüşürler. Bu tehdidin farkında olmalıyız ve kararsız kalarak kaybedilen her gün, barışa biraz daha uzaklaşıldığını idrak etmeliyiz. Suriye halkına güçlü vaatlerle dolu çok sayıda uluslararası açıklama yapıldı. Ancak sadece korkunç görüntülerden rahatsız olmakla yetinildi.

Barış için kararlı ve güçlü olmalıyız

Suriye halkı, yirmibirinci yüzyılın en vahim katliamını yaşarken, uluslararası toplumun sadece seyirci kalmasının yarattığı hayal kırıklığının yerini ne tutabilir? Barışçıl bir çözüm için amaçları iyi belirlenmiş ve iyi hesaplanmış mantıklı bir strateji geliştirilmelidir. Bu strateji, Suriye'deki iç savaşı bitirmeyi, Suriye halkının emniyet ve güvenliğini derhal sağlamayı ve ülkede istikrarlı geçişin sağlanmasını hedeflemelidir. Bunun için kararlı ve güçlü bir uluslararası angajman gereklidir. Suriye'nin acısını dindirme sorumluluğu, artık uluslararası toplumun omuzlarındadır. Bütünlüğünü koruyan, istikrarlı, güvenli ve kendi halkıyla ve komşularıyla barışık yeni bir Suriye'ye ulaşmaya yönelik arayışımızda kararlı olmalıyız. Bu amaçla, BMGK'nın beş daimi üyesi ve Suriye'nin komşularının liderliğinde bir siyasi strateji oluşturmalı ve uygulamalıyız.Türkiye, 2015-2016 döneminde BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine adaydır. Seçildiği takdirde Türkiye, Güvenlik Konseyi'ne herkesi dinleyen ve diyalog yoluyla kapsamlı ve kalıcı çözümler bulmaya çalışan bağımsız bir ses getirecektir. Adaylığımız için tüm üyelerin desteğini bekliyoruz.

FİLİSTİN MESELESİ

Filistin sorununun yarım yüzyıldan fazla bir süredir devam etmekte olması, adalet kavramını derinden zedelemektedir. Filistinlilerin kendi devletlerine sahip olma hakkını inkârın ne ahlaki ne siyasi ne de hukuki bir zemini vardır. İki devletli çözüme ulaşma şansını azaltmaktadır. ABD'nin himayesinde başlatılan görüşmeleri güçlü biçimde destekliyoruz. Bu çabaların başarısı, İsrail'in Filistin Devleti kurulmasını kabul etmesine bağlıdır.

Obama ile ayaküstü sohbet

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmanın ardından Gabon Cumhurbaşkanı Ali Bongo Ondimba ve Fransız mevkidaşı François Hollande ile görüştü. Gül, liderler için verilen yemekte aynı masada oturduğu ABD Başkanı Obama ile de ayak üstü sohbet etti

Gül'e tebrik yağdı

Her BM Genel Kurulu'nda olduğu gibi Brezilya Devlet Başkanı'nın açtığı oturumun ardından, 'ev sahibi' sıfatıyla Obama konuştu. İki giriş konuşmasının ardından söz Cumhurbaşkanı Gül'deydi.

Gül, konuşmasının büyük bölümünü '21. yüzyılın en vahim katliamı' olarak tanımladığı Suriye meselesine ayırmıştı. Konu hakkında hiçbir boşluğa yer bırakmayan, mükemmel bir konuşma yaptı. Suriye'deki durumdan daha aciliyet arz eden hiçbir durum olmadığına değindi. 'BMGK'nın, Suriye'deki aslî sorumluluğunu yerine getirmedeki başarısızlığı utanç vericidir' cümlesi, konuşmadaki en çarpıcı tesPitlerin başında geliyordu.

Ayrıca kimyasal silah stoklarının tasfiyesine ilişkin anlaşmayı Türkiye'nin memnuniyetle karşıladığını vurgulayan Cumhurbaşkanı, bunun konvansiyonel silahlarla öldürmeye davetiye çıkarmayacak biçimde anlaşılmasının altını çizdi. 'Masum insanların öldürüldüğü gerçeğinden değil de, sadece öldürülme biçiminden rahatsız olan her türlü tutumu reddediyoruz. Gayri ahlâkî ve kabul edilemez buluyoruz' diyen Cumhurbaşkanı, anlaşmanın rejimin diğer işlediği suçlardan hesap vermekten kaçmasına fırsat tanımaması gereğinin altını çizdi. Başından beri İran'ın dahil olacağı siyasî çözümü benimseyen Gül, BMGK ve Suriye'nin komşularının liderliğinde siyasî bir çıkış stratejisine ihtiyaç durulduğuna tekrar dikkat çekti.

Ayrıca BM'nin güçlü, güvenilir ve etkin bir yapı arz etmekten uzaklığını eleştiren Gül, BMGK'nın tepkisizliğinin de saldırgan rejimleri cesaretlendirdiğini vurguladı. Temsil kabiliyetine sahip, demokratik ve hesap verebilir bir BMGK yapılanmasının acil ihtiyaç olduğunu söyledi.

Arap Uyanışı sürecine de değinen Cumhurbaşkanı, 'Arap halklarının haklı davaları desteğimizi hak ediyor' dedi. Mısır'ın adı konuşma boyunca hiç geçmedi, dolayısıyla darbe süreci ve sonrasıyla ilgili bir mesajın eksikliği hissedildi.

Konuşmanın ardından Nijerya'dan Bosna Hersek'e, Lüksemburg'tan Tacikistan'a kadar pek çok ülke delegesi Cumhurbaşkanını tebrik etmeye geldi, 2015-2016 BMGK geçici üyeliğine destek vereceklerini bildirdi. Çıkışta gösteri yapan protestocular arasında, ellerinde R4BIA pankartlarıyla gelmiş Mısırlı göstericiler de vardı. Erdoğan ve Türkiye kelimelerini seçebildiğim sloganlar atıyorlardı. Biz de Abdulkadir Selvi'yle beraber R4BIA işareti yaparak onları selamladık. Türkiye son on yılda sadece iç değil, dış politika alanından uzun mesafe kat etti. Cumhurbaşkanı Gül'ün değindiği pek çok başlık ve ülke meselesi de bunu kanıtlar nitelikteydi.