Erken emekliliğe maliye engeli

Prim gün sayısını doldurduğu halde yaş sınırına takılanların istediği ‘daha düşük bir maaşla erken emeklilik’ formülü Maliye’den onay almıyor. Prim gününü doldurduğu halde emeklilik yaşını bekleyenler için yeni formül hazırlığı olduğuna dair dün bazı haberler çıktı. Ancak bu haberlerin ardından ne yazık ki bu durumda olanları sevindirecek bir gelişme olmadığı da anlaşıldı. 500 binden fazla insanı ilgilendiren konu ile ilgili olarak bir Maliye bürokratı şu bilgiyi verdi:

SORUN MAAŞ DEĞİL

“Bu konu dönem dönem gündeme getirilmeye çalışılıyor. 1999’da çıkan bir yasadan sonra 1 Ekim 2008’e kadar sigortalı olanlar olumsuz etkilendi. Prim gün sayıları dolsa bile kademeli olarak yaşı beklemek zorundalar. Hatta bu kişiler ‘emeklilikte yaşa takılanlar’ diye bir dernek çatısı altında da toplandılar ve siyasiler üzerinde baskı kurmaya çalışıyorlar. Seçim zamanı yaklaşınca yine bu tip bir beklentinin ortaya çıkması normal. Ancak sigorta sisteminin aktüeryal dengesini bozacağı için Maliye bu formüle sıcak bakmıyor”

Aynı bürokrat yaşa takılanların, “Maaşımız daha düşük olsun buna razıyız yeter ki emekliliğimiz için yaşı beklemeyelim” formülünün neden Maliye açısından sakıncalı olduğunu da şu sözlerle değerlendirdi:

ASIL DELİK SAĞLIKTA

“Aktüeryal dengeyi bozan maaş değildir. Emekli olanlar tam sağlık hizmeti hakkı kazanır. Sistemde asıl delik açan taraf da sağlıktır. Bedelsiz sağlık hizmeti alacak büyük bir kitlenin ortaya çıkacak olması, bütçeden sağlık sistemine aktarılan paranın ciddi anlamda artması anlamına gelir. Dolayısıyla düşük maaşa razı olunması Maliye’nin tercihini etkileyecek bir unsur değildir.”

PRİMİNİ TAM ÖDEYENLER NEDEN EMEKLİ OLAMADI?

1999 yılında çıkarılan bir yasa ile çalışanların emekli olma şartları değiştirildi. Yasa ile 1999 yılından sonra işe girecek olanlar için, daha önce kadınlarda 38 olan emeklilik yaşı 58’e, erkeklerde 43 olan emeklilik yaşı da 60’a çıkarıldı. Aynı yasa ile SSK’ya tabi çalışanların emekliliği için gereken gün sayısı 7000’e çıkarıldı.

Bu tarihten önce işe girenler için 1976 yılına kadar geriye dönük olarak ‘Kademeli Yaş ve Gün Şartı’ getirildi. 5510 sayılı yasayla 30 Nisan 2008’den itibaren işe girenler için ise 65 yaş şartı getirildi. Böylece kademeli yaş düzenlemesi kapsamında prim gün sayısını doldurmasına rağmen yaş şartını tamamlayamadığı için emekli olamayan milyonlarca kişi ortaya çıktı.