Haftaya damgasını vuran olaylar
Yayınlanma:
İstanbul İstiklal Mahkemesi, Londra İslam Cemiyetinin Başkanı Seyit Emir Ali ile Ağa Han'ın, Başbakan İsmet (İnönü) Paşa'ya yazdığı
İstanbul İstiklal Mahkemesi, Londra İslam Cemiyetinin Başkanı Seyit Emir Ali ile Ağa Han'ın, Başbakan İsmet (İnönü) Paşa'ya yazdığı, ''Hilafet'' makamının korunmasını isteyen mektubunu önceden yayımlayan gazetecileri 9 Aralık 1923'te tutukladı.
Emir Ali ile Ağa Han, Cumhuriyetin ilanından bir süre sonra, Başbakan İsmet Paşa'ya, Halife'nin yasal durumunun belirlenmesini ve ''Hilafet''in Dünya Müslümanları arasında manevi bir bağ olarak korunmasını isteyen mektup gönderdi.
Mektup, İsmet Paşa'ya ulaşmadan önce 5 Aralık 1923'te ''Tanin'' ve ''İkdam''da, 6 Aralık'ta ''Tevhidi Efkar''da yayımlandı. Meclis, yaptığı kapalı oturumda, durumu Hıyaneti Vataniye Kanunu'nun ''Saltanatın kaldırılmasının eleştiri konusu yapılamayacağı''na ilişkin birinci maddesine aykırı buldu ve İstanbul'da İstiklal Mahkemesi kurulmasını kararlaştırdı.
Cebelibereket Milletvekili İhsan (Eryavuz) Bey'in başkanlığında oluşturulan mahkeme heyeti, adı geçen gazetelerin başyazar ve sorumlu müdürleri Hüseyin Cahit (Yalçın), Ahmet Cevdet, Velid Ebuzziya, Ömer İzzettin ve Hayri Muhittin beylerin tutuklanmalarına karar verdi. İstanbul'a 10 Aralık'ta gelen mahkeme, 10 Ekim'de yayımlanmış bir yazısı nedeniyle İstanbul Barosu Başkanı Lütfü Fikri Bey ile ''Tanin'' gazetesinin sorumlu müdürü Baha Bey'i de gözaltına aldırdı.
İddianamenin 15 Aralık'ta okunmasından sonra gazetecilerin savunmaları 31 Aralık'a kadar sürdü. İstiklal Mahkemesi, 2 Ocak 1924'te açıkladığı kararında; mektubun yayımlanmasının aslında bir suç oluşturduğu ancak gazetecilerin bu mektubu suç işlemek kastıyla yayımlamadıkları kanaatine vararak, gazetecilerin beraat ettiğini bildirdi. Ancak Lütfü Fikri Bey, 19 Aralık'ta başlayan 27 Aralık'ta sona eren davada, 5 yıl kürek cezasına mahkum edildi. Lütfü Fikri Bey de 1924 yılında affedildi.
-Belli başlı diğer olaylar-
5 Aralık
1492- Kristof Kolomb, Haiti'yi keşfetti.
1791- Besteci Wolfgang Amadeus Mozart Viyana'da öldü.
1920- TBMM'de ''Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Grubu'' kuruldu,
Mustafa Kemal, Grup Başkanlığı'na seçildi.
1921- Britanya İmparatorluğu, İrlanda devrimci grubu Sinn
Fein ile anlaşmaya vardı ve İrlanda bağımsız bir devlet oldu.
1926- İzlenimcilik akımının kurucularından Fransız ressam
Claude Monet öldü.
1927- Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Washington Büyükelçisi
Ahmet Muhtar, güven mektubunu sundu.
1927- Cumhuriyet döneminin ilk kağıt paraları tedavüle çıkarıldı.
1933- ABD'de 14 yıldır devam eden içki yasağı kaldırıldı.
1934- Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı tanındı.
1945- Gazeteci ve iktisatçı Profesör Suphi Nuri İleri öldü.
1950- Milli Savunma Bakanlığı, Kore'deki askerlerin yüzde 10'unun
kaybedildiğini açıkladı.
1978- Sovyetler Birliği, Afganistan ile 20 yıllık dostluk
anlaşması imzaladı.
1987- Cibali Tütün Fabrikası yandı.
1997- Irak'ın kuzeyinde bazı kamplara yerleşerek kış mevsimini
geçirmeye hazırlanan teröristlere karşı ''Süpürme Harekatı''
başlatıldı.
1998- Gazeteci Erhan Akyıldız, kalp krizi sonucu vefat etti.
2003- Türk Telekomünikasyon AŞ'nin hızlı internet uygulaması
ADSL kullanıma açıldı.
6 Aralık
343- ''Aziz Nicholaos'' ya da ''Noel Baba'' olarak da bilinen
ve Antalya'nın Kale ilçesine bağlı Demre beldesinde yaşayan
Aya Nikola 65 yaşında öldü.
1492- Kristof Kolomb altın araştırmaları yapmak için Santa
Domingo Adası'na vardı.
1862- ABD Başkanı Abraham Lincoln, Minnesota'daki Sioux
isyanına katılarak tutuklanan 303 kızıldereliden 39'unun
asılmasına karar verdi. İdamlar 26 Aralık'ta infaz edildi.
1877- Thomas A. Edison ilk ses kaydını yaptı.
1922- Mustafa Kemal, Ankara'da görüştüğü Hakimiyeti Milliye ve
Yenigün gazetelerinin muhabirlerine, Halk Fırkası'nı kuracağını
açıkladı.
1936- Çok sayıda şiiri bestelenen Şair Leyla (Saz) Hanım öldü.
1938- Fransa ve Almanya dostluk anlaşması imzaladı.
1940- Yunanistan, Arnavutluk'ta Premete kentini işgal etti.
1941- İngiltere, Romanya, Macaristan ve Finlandiya'ya savaş
ilan etti.
1959- ABD Başkanı Eisenhower, resmi bir ziyaret için Türkiye'ye geldi.
1971- Hindistan, Pakistan'dan bağımsızlığını ilan eden
Bangladeş Demokratik Cumhuriyeti'ni tanıdığını açıkladı.
1972- Yazar, gazeteci Adnan Veli Kanık 56 yaşında öldü.
1994- THY'nin Boeing 737 tipi uçağı Van'da düştü, 56 kişi öldü.
2007- Heykeltıraş Prof. Dr. Tankut Öktem, Üsküdar'daki trafik
kazasında hayatını kaybetti.
7 Aralık
1842- New York Filarmoni Orkestrası ilk konserini verdi.
1894- Süveyş Kanalı'nı hayata geçiren Fransız diplomat
Ferdinand de Lesseps öldü.
1921- Sadrazam Sait Halim Paşa, Roma'da bir Ermeni tedhişçi
tarafından öldürüldü.
1925- İstiklal Mahkemesi, Erzurum'da çalışmalarına başladı.
1934- Türk Kadınlar Birliği, İstanbul'da bir mitingle kadınların
milletvekili seçme ve seçilme haklarını kutladı.
1941- Japon uçakları Amerikan deniz üssü Pearl Harbor'u bombaladı.
5 savaş gemisi, 14 gemi, 200 uçak kaybedildi, 2400 kişi öldü.
1944- Reşat Ekrem Koçu'nun İstanbul Ansiklopedisi'nin ilk
fasikülü çıktı.
1956- ''Çalıkuşu''nun yazarı Reşat Nuri Güntekin 67 yaşında
Londra'da öldü.
1958- İstanbul'da sokaklarda ''hoola-hoop'' (hulahop) çevirmek
yasaklandı.
1972- Apollo 17 uzay mekiği, Cape Canaveral Uzay Üssü'nden
fırlatıldı.
1974- ''Hayali Küçük Ali'' olarak tanınan Karagöz oynatıcısı,
yazar Mehmed Muhiddin Sevilen 88 yaşında öldü.
1979- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi
Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil uğradığı saldırıda 58 yaşında öldü.
1988- Nemrut Dağı Ulusal Parkı açıldı.
1988- Ermenistan'daki depremde yaklaşık 100 bin kişi yaşamını yitirdi.
1991- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonunun (DİSK) Genel
Kurulu 11 yıl aradan sonra toplandı.
1992- Fotoğraf sanatçısı yönetmen Şahin Kaygun 41 yaşında öldü.
1993- Ressam Abidin Dino 80 yaşında hayatını kaybetti.
2002- Türkiye güzeli Azra Akın, Londra'da yapılan yarışmada
Dünya Güzeli seçildi.
2004- Sahnede kaza sonucu komaya giren tiyatro sanatçısı Eren
Uluergüven'e beyin ölümü tanısı konuldu. Uluergüven'in organları
hastalara nakledildi.
2006- Cargill, Bursa 1. İdare Mahkemesinin ''yürütmeyi durdurma''
kararı üzerine 47 gün ara verdiği üretime yeniden başladı.
2009- Teröristlerin Tokat'ın Reşadiye ilçesi Sazak köyü yakınında
düzenledikleri saldırıda 7 asker şehit oldu, 3 asker yaralandı.
8 Aralık
1808- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Madrid'e girdi.
1911- Mustafa Kemal, Bingazi-Derne-Tobruk bölgesinde yerli halkı
örgütleyerek, İtalyan kuvvetlerine karşı başarılı direnişlerde bulundu.
1941- Amerika ve İngiltere, Japonya'ya savaş ilan etti.
1948- Birleşmiş Milletler, Güney Kore'nin tanınmasını onayladı.
1967- Kıbrıs'taki kriz sonrasında Yunan askerlerinin adadan
tahliyesine başlandı.
1980- Şarkıcı John Lennon bir hayranı tarafından öldürüldü.
1987- 9. Nantes 3 Kıta Film Şenliği'nde büyük ödül Ömer
Kavur'un ''Anayurt Oteli'' filmine verildi.
1992- TBMM, Somali'ye asker gönderilmesini kararlaştırdı.
1995- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) kuruldu.
2000- Uluslararası Halter Federasyonunun Atina'daki kongresinde
ilk kez bir sporcu olarak Naim Süleymanoğlu asbaşkanlığa seçildi.
2007- YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç'in dört yıldır yürüttüğü
görevi sona erdi.
9 Aralık
1893- İstanbul'da günlerdir süren soğuk hava yüzünden Haliç dondu.
1917- Kudüs, İngiliz ordularının işgal etmesiyle Osmanlı
Devleti'nin elinden çıktı.
1923- İstanbul'da, Ağa Han'ın Başbakan İsmet Paşa'ya gönderdiği
mektubu yayımlayan gazeteciler tutuklandı.
1925- Yerli kumaştan elbise giyilmesi kanunu çıktı.
1926- Darülelhan'da (konservatuar) Türk müziği öğretimine son
verildi.
1928- Latin harfleriyle ilk mezar taşı dikildi. Avukat Ali Kemal Bey,
annesi Aliye Hanım'ın mezar taşını Latin harfleriyle yazdırdı.
1938- Başkent Ankara'nın yeni tren garı hizmete açıldı.
1945- Fenerbahçe, Yunanistan'ın Enosis takımını 5-1 yendi.
1949- Birleşmiş Milletler, Kudüs'te yönetimi aldı.
1950- Harry Gold, II. Dünya Savaşı sırasında atom bombasının sırlarını
Sovyetler Birliği'ne verdiği için 30 yıl hapisle cezalandırıldı.
1952- Tiyatro sanatçıları Ruhi Su, Ulvi Uraz, Aclan Sayılgan,
Kemal Bekir Özmanav, Süheyl Terek tutuklandı. Sanatçıların
Paris'te faaliyet gösteren ''İleri Jön Türkler'' örgütüyle
ilişkileri olduğu iddia edildi.
1957- Kurtuluş Savaşı komutanlarından emekli Tümgeneral Ali
İhsan Sabis öldü.
1987- Gazze Şeridi'ndeki Cebaliye mülteci kampına İsrail
askerinin saldırısı ile ''intifada''nın ilk şehitleri verildi.
1997- Soprano Zehra Yıldız beyin kanaması sonucu öldü.
1999- Düzce'nin il, Kaynaşlı ve Derince'nin ilçe yapılmasına
ilişkin Kanun Hükmünde Kararname Resmi Gazete'de yayımlandı.
2003- Eski Başbakan Mesut Yılmaz ile eski Devlet Bakanı Cumhur
Ersümer hakkında Türkbank ihalesine fesat karıştırdıkları
gerekçesiyle Meclis Soruşturması açıldı. Aynı gün eski Devlet
Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan ve eski Devlet
Bakanı Recep Önal ile eski Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanları
Cumhur Ersümer ve Zeki Çakan haklarında da farklı gerekçelerle
Meclis soruşturmaları açıldı.
2004- STFA Grubunun kurucularından Fevzi Akkaya 97 yaşında
vefat etti.
2007- Türk-İş'in 20. Genel Kurulunda genel başkanlığa son yönetimde
genel sekreterlik görevini yürüten Mustafa Kumlu seçildi.
2007- ''İktisadın duayeni'' olarak tanınan Prof. Dr. Sabahattin
Zaim 81 yaşında İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede vefat etti.
10 Aralık
1774- Kazak isyanı önderi Pugaçev idam edildi.
1896- Alfred Nobel öldü.
1898- İspanyol-Amerikan savaşı sonrasında; Paris Barış
Antlaşmasıyla Küba, İspanya'dan bağımsızlığını kazandı.
1901- İlk Nobel ödülleri verildi.
1918- Trabzon'da Faik Ahmet (Barutçu) tarafından çıkarılan
''İstikbal'' gazetesinin ilk sayısı çıktı.
1919- Kaptan Ross Smith, İngiltere'den Avustralya'ya 2 bin 500
mil gibi bir mesafeyi uçan ilk insan oldu.
1923- Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Hükümeti arasında
Dostluk Antlaşması imzalandı.
1948- Birleşmiş Milletler Meclisi, İnsan Hakları Beyannamesi'ni
kabul etti. Türkiye İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ne kabul
oyu verdi.
1948- Türkiye, BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) üyesi oldu.
1972- Besteci Hakkı Derman öldü.
1986- Türk asıllı Bulgar halterci Naim Süleymanov (Süleymanoğlu)
Avustralya'da Türkiye'ye iltica etmek istediğini bildirdi.
1988- Türkiye'de ilk karaciğer nakli gerçekleştirildi. Ameliyatı,
Hacettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Mehmet Haberal yaptı. Bursalı
Ahmet Aktaş'ın karaciğeri, korneaları ve böbrekleri beş hastaya
nakledildi.
1994- FKÖ lideri Yaser Arafat, Şimon Peres ve İzak Rabin, Nobel
Barış Ödülü aldı.
2000- İsveç'teki Avrupa Kros Şampiyonası'nda Türkiye genç
bayanlarda takımda gümüş, aynı kategoride Elvan Can ile
tarihinde ilk kez bronz madalya kazandı.
2006- Şili'de 1973 yılındaki kanlı darbeden sonra ülkeyi 1990'a kadar
yöneten diktatör Augusto Pinochet, kalp krizi geçirdikten bir hafta
sonra öldü. Pinochet, 91 yaşındaydı. Eski diktatör için 12 Aralıkta
askeri cenaze töreni düzenlendi.
2007- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Prof. Dr. Erdoğan Teziç'in görev
süresinin dolmasıyla boşalan YÖK üyeliği ve YÖK Başkanlığı'na
Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan'ı seçti. YÖK Başkan Vekili Prof. Dr.
Aybar Ertepınar ise görevinden istifa etti.
2008- Çeçenistan ordusunda bir dönem binbaşı rütbesiyle görev
yaptığı belirtilen İslam Canibekov, Ümraniye'deki evinin önünde
silahla öldürüldü.
2009- Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesindeki bir maden ocağında
meydana gelen grizu patlamasında 19 işçi hayatını kaybetti.
11 Aralık
1930- Bank of the United States, ekonomik kriz nedeniyle
kapılarını kapattı.
1936- İngiltere Kralı VIII. Edward, sevgilisi Madam Simpson
uğruna tahtını terk etti. 4-6 Eylül'de İstanbul'a gelen
VIII. Edward, Atatürk'ün konuğu olmuştu.
1938- Sivas-Erzincan demiryolu açıldı.
1942- Çorum'da 5.9 büyüklüğündeki depremde 25 kişi öldü,
589 ev yıkıldı.
1951- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Mustafa Muğlalı
hayatını kaybetti.
1953- Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi İstanbul'da öldü.
1962- MGK Genel Sekreterliği kuruldu.
1967- Gazeteci ve siyaset adamı Asım Us İstanbul'da hayata gözlerini yumdu.
1975- Yazar Hüseyin Nihal Atsız 70 yaşında İstanbul'da vefat etti.
1978- İran'ın başkenti Tahran'da sabah toplu gösteriler
düzenlendi. İsfahan'da 40 kişi öldürüldü, 60 kişi yaralandı.
1987- Sinema ve tiyatro sanatçısı Adile Naşit 57 yaşında öldü.
1993- Türkiye'nin Bağdat Büyükelçiliği İdare Ataşesi Çağlar
Yücel aracında uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti.
2007- Vakko'nun kurucusu iş adamı Vitali Hakko 94 yaşında
İstanbul'da vefat etti.
2009- Anayasa Mahkemesi, Demokratik Toplum Partisi'nin (DTP)
''Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı
nitelikteki fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği''
gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi. Genel başkan Ahmet Türk ile
Aysel Tuğluk'un milletvekilliği düşürüldü.
2010- İstiklal Marşı'nın, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunan
mali hakların konusunu oluşturamayacağına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı
Resmi Gazete'de yayımlandı.
Emir Ali ile Ağa Han, Cumhuriyetin ilanından bir süre sonra, Başbakan İsmet Paşa'ya, Halife'nin yasal durumunun belirlenmesini ve ''Hilafet''in Dünya Müslümanları arasında manevi bir bağ olarak korunmasını isteyen mektup gönderdi.
Mektup, İsmet Paşa'ya ulaşmadan önce 5 Aralık 1923'te ''Tanin'' ve ''İkdam''da, 6 Aralık'ta ''Tevhidi Efkar''da yayımlandı. Meclis, yaptığı kapalı oturumda, durumu Hıyaneti Vataniye Kanunu'nun ''Saltanatın kaldırılmasının eleştiri konusu yapılamayacağı''na ilişkin birinci maddesine aykırı buldu ve İstanbul'da İstiklal Mahkemesi kurulmasını kararlaştırdı.
Cebelibereket Milletvekili İhsan (Eryavuz) Bey'in başkanlığında oluşturulan mahkeme heyeti, adı geçen gazetelerin başyazar ve sorumlu müdürleri Hüseyin Cahit (Yalçın), Ahmet Cevdet, Velid Ebuzziya, Ömer İzzettin ve Hayri Muhittin beylerin tutuklanmalarına karar verdi. İstanbul'a 10 Aralık'ta gelen mahkeme, 10 Ekim'de yayımlanmış bir yazısı nedeniyle İstanbul Barosu Başkanı Lütfü Fikri Bey ile ''Tanin'' gazetesinin sorumlu müdürü Baha Bey'i de gözaltına aldırdı.
İddianamenin 15 Aralık'ta okunmasından sonra gazetecilerin savunmaları 31 Aralık'a kadar sürdü. İstiklal Mahkemesi, 2 Ocak 1924'te açıkladığı kararında; mektubun yayımlanmasının aslında bir suç oluşturduğu ancak gazetecilerin bu mektubu suç işlemek kastıyla yayımlamadıkları kanaatine vararak, gazetecilerin beraat ettiğini bildirdi. Ancak Lütfü Fikri Bey, 19 Aralık'ta başlayan 27 Aralık'ta sona eren davada, 5 yıl kürek cezasına mahkum edildi. Lütfü Fikri Bey de 1924 yılında affedildi.
-Belli başlı diğer olaylar-
5 Aralık
1492- Kristof Kolomb, Haiti'yi keşfetti.
1791- Besteci Wolfgang Amadeus Mozart Viyana'da öldü.
1920- TBMM'de ''Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Grubu'' kuruldu,
Mustafa Kemal, Grup Başkanlığı'na seçildi.
1921- Britanya İmparatorluğu, İrlanda devrimci grubu Sinn
Fein ile anlaşmaya vardı ve İrlanda bağımsız bir devlet oldu.
1926- İzlenimcilik akımının kurucularından Fransız ressam
Claude Monet öldü.
1927- Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Washington Büyükelçisi
Ahmet Muhtar, güven mektubunu sundu.
1927- Cumhuriyet döneminin ilk kağıt paraları tedavüle çıkarıldı.
1933- ABD'de 14 yıldır devam eden içki yasağı kaldırıldı.
1934- Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı tanındı.
1945- Gazeteci ve iktisatçı Profesör Suphi Nuri İleri öldü.
1950- Milli Savunma Bakanlığı, Kore'deki askerlerin yüzde 10'unun
kaybedildiğini açıkladı.
1978- Sovyetler Birliği, Afganistan ile 20 yıllık dostluk
anlaşması imzaladı.
1987- Cibali Tütün Fabrikası yandı.
1997- Irak'ın kuzeyinde bazı kamplara yerleşerek kış mevsimini
geçirmeye hazırlanan teröristlere karşı ''Süpürme Harekatı''
başlatıldı.
1998- Gazeteci Erhan Akyıldız, kalp krizi sonucu vefat etti.
2003- Türk Telekomünikasyon AŞ'nin hızlı internet uygulaması
ADSL kullanıma açıldı.
6 Aralık
343- ''Aziz Nicholaos'' ya da ''Noel Baba'' olarak da bilinen
ve Antalya'nın Kale ilçesine bağlı Demre beldesinde yaşayan
Aya Nikola 65 yaşında öldü.
1492- Kristof Kolomb altın araştırmaları yapmak için Santa
Domingo Adası'na vardı.
1862- ABD Başkanı Abraham Lincoln, Minnesota'daki Sioux
isyanına katılarak tutuklanan 303 kızıldereliden 39'unun
asılmasına karar verdi. İdamlar 26 Aralık'ta infaz edildi.
1877- Thomas A. Edison ilk ses kaydını yaptı.
1922- Mustafa Kemal, Ankara'da görüştüğü Hakimiyeti Milliye ve
Yenigün gazetelerinin muhabirlerine, Halk Fırkası'nı kuracağını
açıkladı.
1936- Çok sayıda şiiri bestelenen Şair Leyla (Saz) Hanım öldü.
1938- Fransa ve Almanya dostluk anlaşması imzaladı.
1940- Yunanistan, Arnavutluk'ta Premete kentini işgal etti.
1941- İngiltere, Romanya, Macaristan ve Finlandiya'ya savaş
ilan etti.
1959- ABD Başkanı Eisenhower, resmi bir ziyaret için Türkiye'ye geldi.
1971- Hindistan, Pakistan'dan bağımsızlığını ilan eden
Bangladeş Demokratik Cumhuriyeti'ni tanıdığını açıkladı.
1972- Yazar, gazeteci Adnan Veli Kanık 56 yaşında öldü.
1994- THY'nin Boeing 737 tipi uçağı Van'da düştü, 56 kişi öldü.
2007- Heykeltıraş Prof. Dr. Tankut Öktem, Üsküdar'daki trafik
kazasında hayatını kaybetti.
7 Aralık
1842- New York Filarmoni Orkestrası ilk konserini verdi.
1894- Süveyş Kanalı'nı hayata geçiren Fransız diplomat
Ferdinand de Lesseps öldü.
1921- Sadrazam Sait Halim Paşa, Roma'da bir Ermeni tedhişçi
tarafından öldürüldü.
1925- İstiklal Mahkemesi, Erzurum'da çalışmalarına başladı.
1934- Türk Kadınlar Birliği, İstanbul'da bir mitingle kadınların
milletvekili seçme ve seçilme haklarını kutladı.
1941- Japon uçakları Amerikan deniz üssü Pearl Harbor'u bombaladı.
5 savaş gemisi, 14 gemi, 200 uçak kaybedildi, 2400 kişi öldü.
1944- Reşat Ekrem Koçu'nun İstanbul Ansiklopedisi'nin ilk
fasikülü çıktı.
1956- ''Çalıkuşu''nun yazarı Reşat Nuri Güntekin 67 yaşında
Londra'da öldü.
1958- İstanbul'da sokaklarda ''hoola-hoop'' (hulahop) çevirmek
yasaklandı.
1972- Apollo 17 uzay mekiği, Cape Canaveral Uzay Üssü'nden
fırlatıldı.
1974- ''Hayali Küçük Ali'' olarak tanınan Karagöz oynatıcısı,
yazar Mehmed Muhiddin Sevilen 88 yaşında öldü.
1979- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi
Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil uğradığı saldırıda 58 yaşında öldü.
1988- Nemrut Dağı Ulusal Parkı açıldı.
1988- Ermenistan'daki depremde yaklaşık 100 bin kişi yaşamını yitirdi.
1991- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonunun (DİSK) Genel
Kurulu 11 yıl aradan sonra toplandı.
1992- Fotoğraf sanatçısı yönetmen Şahin Kaygun 41 yaşında öldü.
1993- Ressam Abidin Dino 80 yaşında hayatını kaybetti.
2002- Türkiye güzeli Azra Akın, Londra'da yapılan yarışmada
Dünya Güzeli seçildi.
2004- Sahnede kaza sonucu komaya giren tiyatro sanatçısı Eren
Uluergüven'e beyin ölümü tanısı konuldu. Uluergüven'in organları
hastalara nakledildi.
2006- Cargill, Bursa 1. İdare Mahkemesinin ''yürütmeyi durdurma''
kararı üzerine 47 gün ara verdiği üretime yeniden başladı.
2009- Teröristlerin Tokat'ın Reşadiye ilçesi Sazak köyü yakınında
düzenledikleri saldırıda 7 asker şehit oldu, 3 asker yaralandı.
8 Aralık
1808- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Madrid'e girdi.
1911- Mustafa Kemal, Bingazi-Derne-Tobruk bölgesinde yerli halkı
örgütleyerek, İtalyan kuvvetlerine karşı başarılı direnişlerde bulundu.
1941- Amerika ve İngiltere, Japonya'ya savaş ilan etti.
1948- Birleşmiş Milletler, Güney Kore'nin tanınmasını onayladı.
1967- Kıbrıs'taki kriz sonrasında Yunan askerlerinin adadan
tahliyesine başlandı.
1980- Şarkıcı John Lennon bir hayranı tarafından öldürüldü.
1987- 9. Nantes 3 Kıta Film Şenliği'nde büyük ödül Ömer
Kavur'un ''Anayurt Oteli'' filmine verildi.
1992- TBMM, Somali'ye asker gönderilmesini kararlaştırdı.
1995- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) kuruldu.
2000- Uluslararası Halter Federasyonunun Atina'daki kongresinde
ilk kez bir sporcu olarak Naim Süleymanoğlu asbaşkanlığa seçildi.
2007- YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç'in dört yıldır yürüttüğü
görevi sona erdi.
9 Aralık
1893- İstanbul'da günlerdir süren soğuk hava yüzünden Haliç dondu.
1917- Kudüs, İngiliz ordularının işgal etmesiyle Osmanlı
Devleti'nin elinden çıktı.
1923- İstanbul'da, Ağa Han'ın Başbakan İsmet Paşa'ya gönderdiği
mektubu yayımlayan gazeteciler tutuklandı.
1925- Yerli kumaştan elbise giyilmesi kanunu çıktı.
1926- Darülelhan'da (konservatuar) Türk müziği öğretimine son
verildi.
1928- Latin harfleriyle ilk mezar taşı dikildi. Avukat Ali Kemal Bey,
annesi Aliye Hanım'ın mezar taşını Latin harfleriyle yazdırdı.
1938- Başkent Ankara'nın yeni tren garı hizmete açıldı.
1945- Fenerbahçe, Yunanistan'ın Enosis takımını 5-1 yendi.
1949- Birleşmiş Milletler, Kudüs'te yönetimi aldı.
1950- Harry Gold, II. Dünya Savaşı sırasında atom bombasının sırlarını
Sovyetler Birliği'ne verdiği için 30 yıl hapisle cezalandırıldı.
1952- Tiyatro sanatçıları Ruhi Su, Ulvi Uraz, Aclan Sayılgan,
Kemal Bekir Özmanav, Süheyl Terek tutuklandı. Sanatçıların
Paris'te faaliyet gösteren ''İleri Jön Türkler'' örgütüyle
ilişkileri olduğu iddia edildi.
1957- Kurtuluş Savaşı komutanlarından emekli Tümgeneral Ali
İhsan Sabis öldü.
1987- Gazze Şeridi'ndeki Cebaliye mülteci kampına İsrail
askerinin saldırısı ile ''intifada''nın ilk şehitleri verildi.
1997- Soprano Zehra Yıldız beyin kanaması sonucu öldü.
1999- Düzce'nin il, Kaynaşlı ve Derince'nin ilçe yapılmasına
ilişkin Kanun Hükmünde Kararname Resmi Gazete'de yayımlandı.
2003- Eski Başbakan Mesut Yılmaz ile eski Devlet Bakanı Cumhur
Ersümer hakkında Türkbank ihalesine fesat karıştırdıkları
gerekçesiyle Meclis Soruşturması açıldı. Aynı gün eski Devlet
Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan ve eski Devlet
Bakanı Recep Önal ile eski Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanları
Cumhur Ersümer ve Zeki Çakan haklarında da farklı gerekçelerle
Meclis soruşturmaları açıldı.
2004- STFA Grubunun kurucularından Fevzi Akkaya 97 yaşında
vefat etti.
2007- Türk-İş'in 20. Genel Kurulunda genel başkanlığa son yönetimde
genel sekreterlik görevini yürüten Mustafa Kumlu seçildi.
2007- ''İktisadın duayeni'' olarak tanınan Prof. Dr. Sabahattin
Zaim 81 yaşında İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede vefat etti.
10 Aralık
1774- Kazak isyanı önderi Pugaçev idam edildi.
1896- Alfred Nobel öldü.
1898- İspanyol-Amerikan savaşı sonrasında; Paris Barış
Antlaşmasıyla Küba, İspanya'dan bağımsızlığını kazandı.
1901- İlk Nobel ödülleri verildi.
1918- Trabzon'da Faik Ahmet (Barutçu) tarafından çıkarılan
''İstikbal'' gazetesinin ilk sayısı çıktı.
1919- Kaptan Ross Smith, İngiltere'den Avustralya'ya 2 bin 500
mil gibi bir mesafeyi uçan ilk insan oldu.
1923- Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Hükümeti arasında
Dostluk Antlaşması imzalandı.
1948- Birleşmiş Milletler Meclisi, İnsan Hakları Beyannamesi'ni
kabul etti. Türkiye İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ne kabul
oyu verdi.
1948- Türkiye, BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) üyesi oldu.
1972- Besteci Hakkı Derman öldü.
1986- Türk asıllı Bulgar halterci Naim Süleymanov (Süleymanoğlu)
Avustralya'da Türkiye'ye iltica etmek istediğini bildirdi.
1988- Türkiye'de ilk karaciğer nakli gerçekleştirildi. Ameliyatı,
Hacettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Mehmet Haberal yaptı. Bursalı
Ahmet Aktaş'ın karaciğeri, korneaları ve böbrekleri beş hastaya
nakledildi.
1994- FKÖ lideri Yaser Arafat, Şimon Peres ve İzak Rabin, Nobel
Barış Ödülü aldı.
2000- İsveç'teki Avrupa Kros Şampiyonası'nda Türkiye genç
bayanlarda takımda gümüş, aynı kategoride Elvan Can ile
tarihinde ilk kez bronz madalya kazandı.
2006- Şili'de 1973 yılındaki kanlı darbeden sonra ülkeyi 1990'a kadar
yöneten diktatör Augusto Pinochet, kalp krizi geçirdikten bir hafta
sonra öldü. Pinochet, 91 yaşındaydı. Eski diktatör için 12 Aralıkta
askeri cenaze töreni düzenlendi.
2007- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Prof. Dr. Erdoğan Teziç'in görev
süresinin dolmasıyla boşalan YÖK üyeliği ve YÖK Başkanlığı'na
Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan'ı seçti. YÖK Başkan Vekili Prof. Dr.
Aybar Ertepınar ise görevinden istifa etti.
2008- Çeçenistan ordusunda bir dönem binbaşı rütbesiyle görev
yaptığı belirtilen İslam Canibekov, Ümraniye'deki evinin önünde
silahla öldürüldü.
2009- Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesindeki bir maden ocağında
meydana gelen grizu patlamasında 19 işçi hayatını kaybetti.
11 Aralık
1930- Bank of the United States, ekonomik kriz nedeniyle
kapılarını kapattı.
1936- İngiltere Kralı VIII. Edward, sevgilisi Madam Simpson
uğruna tahtını terk etti. 4-6 Eylül'de İstanbul'a gelen
VIII. Edward, Atatürk'ün konuğu olmuştu.
1938- Sivas-Erzincan demiryolu açıldı.
1942- Çorum'da 5.9 büyüklüğündeki depremde 25 kişi öldü,
589 ev yıkıldı.
1951- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Mustafa Muğlalı
hayatını kaybetti.
1953- Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi İstanbul'da öldü.
1962- MGK Genel Sekreterliği kuruldu.
1967- Gazeteci ve siyaset adamı Asım Us İstanbul'da hayata gözlerini yumdu.
1975- Yazar Hüseyin Nihal Atsız 70 yaşında İstanbul'da vefat etti.
1978- İran'ın başkenti Tahran'da sabah toplu gösteriler
düzenlendi. İsfahan'da 40 kişi öldürüldü, 60 kişi yaralandı.
1987- Sinema ve tiyatro sanatçısı Adile Naşit 57 yaşında öldü.
1993- Türkiye'nin Bağdat Büyükelçiliği İdare Ataşesi Çağlar
Yücel aracında uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti.
2007- Vakko'nun kurucusu iş adamı Vitali Hakko 94 yaşında
İstanbul'da vefat etti.
2009- Anayasa Mahkemesi, Demokratik Toplum Partisi'nin (DTP)
''Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı
nitelikteki fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği''
gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi. Genel başkan Ahmet Türk ile
Aysel Tuğluk'un milletvekilliği düşürüldü.
2010- İstiklal Marşı'nın, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunan
mali hakların konusunu oluşturamayacağına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı
Resmi Gazete'de yayımlandı.
Sağlık
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.